Dikili Ağaç Satışı

Dikili ağaç satışı ihalelerinden aldığınız dikili ağaç satış işlemlerinizin dosyalarını hazırlamaktayız. Diliki satış işleminde baştan sona yetkili orman mühendislerimiz ile destek vermekteyiz.

Türkiye’de orman ürünleri satışı iki yolla gerçekleşmektedir. Bu işlemler Devlet Orman İşletmeleri tarafından yapılmaktadır. Birinci yöntem dikili ağaç satışıdır. Yani kesime uygun olan ve dikili halde bulunan ağaçların satışlarıdır. Diğeri ise sonradan satıştır. Yani ağacın kesilip çeşitlerine ayrıldıktan sonra, biriktirilen yerden satışın gerçekleştirilmesi işlemidir. Dikili ağaç satışı uzun yıllardan beri Almanya, İngiltere, ABD, Rusya gibi çok sayıda ülkede uygulanmaktadır. Dikili ağaç satışında birim fiyat usulü uygulanmaz. Kesilecek olan ağaçlar henüz dikili iken Orman İşletmesinden satın alınarak üretimi yapılarak piyasaya sunulmaktadır. Bu yöntem ülkemizde 1996 yılında genelge ile yürürlüğe girmiştir. Bu yöntemin amacı satılacak orman ürünleri henüz dikili iken orman içinde yapılarak kullanım alanına en kısa yoldan ulaşmaktır.

Dikili ağaç satışında çalışanların Orman Mühendisi veya Yüksek Orman Mühendisi olmaları zorunludur. Mühendis odasına kayıtlı olup, yıllık vize ve ruhsat sahibi olmaları gerekmektedir. Ağaç fiyatları Orman Mühendisleri Odası tarafından belirlenmektedir. Dikili ağaçların kesim, sürtünme ve taşıma gibi süreçleri 60 gün olarak belirlenmiştir. Ağaç miktarına göre bu süre azalabilmektedir. Satış yapılmadan önce tüm ağaçların damgalama işlemlerinin yapılması zorunludur. Ağaçların satışı ile ilgili evrakların düzenlenmesi ve eksiksiz bir şekilde toplanması zorunludur. Satış işlemlerinde hava şartları oldukça mühimdir. Yangın, böcek arıza, kar kırması, rüzgar devreği gibi pek çok olağan dışı sebepler ile satışa sunulan ağaçların %20’sinin üzerinde hasar meydana gelmesi durumunda satış komisyonu tarafından gerekli tutanakların tutulması gerekmektedir.

Satıştan vazgeçilmesi durumunda ise ağaçların damgalama işlemlerinin yeniden yapılması gerekmektedir. Bununla birlikte alıcı ödemiş olduğu maddi bedelini geri alıyor. Satışı yapılmasına karar verilen tüm ağaçlar için iyice inceleme yapılması gerekmektedir. Kontrol, ölçü, taşıma gibi durumların mutlaka yetkililerce kontrolü yapılmaktadır. Güvenli olmayan alanlarda dikili ağaç satışına izin verilmez. Ormanlar gerekli belgelere sahipse ve ağaç satışlarında da gereken belgeler tamamlandıktan sonra satışların gerçekleştirilmesi zorunludur.

Ağaçların belirli  bir kısmı hasar görmüş olsa da alıcı bazen teklifi kabul edebilmektedir. Teknik şartname hükümleri kaldığı yerden devam eder. Olağanüstü durumlar sonucunda oluşan hasılat idare kısmı ile birlikte değerlendirilmektedir. Dikili ağaç satışı yapılacak olan ağaçlar için hasar oluşması durumunda yeniden üretimi için ek bir süre tanınabilmektedir. Dikili alanların yetkililerce denetiminin yapılması mutlaka gereklidir. Satılan ağaçların dışında başka ağaçların kesilmesini önlemek için tüm tedbirler alınmalıdır. Ağaçlı alanlarda, böceklerin fazlaca bulunduğu yerlerde ağaçların kabuklarının soyulması, ilaçlama yapılması gibi bir çok önlem alınarak ağaçların korunması sağlanır.

Ülkemizde dikili ağaç satışı iki şekilde yapılmaktadır. Bunlardan ilki Tahsisli Dikili Ağaç Satışıdır. Diğeri Açık Artırma Dikili Ağaç Satışıdır. Açık artırma satışında orman köylüsü aradan çıkarıldığı için gerekli başarı sağlanamamıştır. Bu nedenle tahsisli ağaç satışı yöntemi kullanılarak orman köylüsü de bu işin içinde yer almaktadır. Yani kesilmeye hazır olan ağaçları dikili şekilde satın alarak üretimini yapıp bunları da piyasaya sunma fırsatına kavuşmuşlardır.

Son yayımlanan genelgeye göre, eksiklikler giderilerek açık artırmalı dikili ağaç satış sistemini köylülerin gücünün yetmediği yerde, işe rağbet olmayan yerde, aşırı ücret istenilen yerde ve işi engelleyen sorunların olduğu yerde öncelik olarak tercih edilmesi istenilmektedir. Tahsisli ağaç satış yöntemi sadece kooperatifin ve orman köylüsünün istediği yerde yapılmaktadır. Kesilmesine karar verilen ağaçlar Orman İdaresince belirlenir. Daha sonra üretim birim fiyatları hesaplanır. Hesaplanan fiyatlar ağaçların bulunduğu köyün muhtarına bildirilir. Köyün muhtarı fiyatı uygun bulup ağaçları satın almak isterse Orman İdaresi’ne başvuruda bulunur. Sonrasında işletme bir komisyon gönderir ve işlemin muhammen bedeli hesaplanır. Bu hesaplama yapılırken ağaçların bulunduğu yerdeki yeri en iyi temsil edecek çap ve boydaki ağaçlar ölçüt alınır.

Dikili olarak satışı yapılan ağaçların ormandan çıkarılıncaya kadar çok titiz bir şekilde takibi ve kontrolü yapılmalıdır. Bunun için denetlemenin  en iyi şekilde çalışması gereklidir. Bu konuyla ilgili aşağıda küçük bir kesiti verilen yönetmeliği inceleyebilirsiniz.

Resmi Gazete- 25 Haziran 2021

(…)

Maliyet bedeli ve muhammen bedel tespiti

MADDE 4 – (1) İşletmelerce üretilen her çeşit orman ürününün maliyet bedeli; dağıtım gideri, tarife bedeli, satış masrafı, fiili masraf ve beklenmeyen giderlerden oluşur.

(2) Birim orman ürününe tekabül eden dağıtım giderleri; orman ürünlerinin cinsi, çeşidi ve kalitesi itibarıyla her yıl Genel Müdürlükçe hesaplanır. Dağıtım giderleri hesaplanırken, o yılın ilgili işletmelerinin döner sermaye bütçesine konulan dağıtıma esas giderler ve bu giderlerin diğer gelirler ile karşılanma durumları dikkate alınır.

(3) Beklenmeyen giderler; dağıtım gideri, tarife bedeli, satış masrafı ve fiili masraf toplamının yüzde yirmisine kadar Genel Müdürlükçe belirlenen orana göre hesaplanır.

(4) Muhammen bedeller aşağıdaki esaslara göre belirlenir:

a) Aynı cins ve nitelikteki orman ürünlerine ait muhammen bedeller; satış yerlerinin tüketim merkezlerine olan uzaklığı ve pazarın gerekleri dikkate alınarak işletmeler ve satış yerleri itibarıyla belirlenir. Ancak, normalden çok üstün veya düşük vasıftaki satış partileri ya da açık artırmalı satışa çıkarılıp satılamayan ve mevcut muhammen bedel ile satılamayacağı değerlendirilen orman ürünleri için fiyat indirim veya yükseltmesi yapılarak münferit muhammen bedel belirlenebilir.

b) Muhammen bedellerin belirlenmesi ile bu bedellerde yapılacak indirim veya yükseltmelerde; müdürlük ve bölge müdürlüklerinin, maliyet bedeli üzerinden yapabileceği indirim veya yükseltme oranları Genel Müdürlükçe belirlenir. Bölge müdürlüklerine verilen yetkinin üzerinde yapılacak indirim ve yükseltmelerde Genel Müdürlüğün izni gerekir. (…)