Ormanlık alanlarda Tıbbi aromatik/fidanlık başvuru talepleri konusuna değinmeden önce nedir bu bitkiler bunları tanıyalım.

Tıbbi Aromatik Bitkiler Nedir?

Tıbbi ve aromatik bitkiler: İnsan ve hayvan hastalıkların tedavi edilmesinde kullanılan bitkiler tıbbi; kokulu bitkiler ise aromatik bitkiler olarak isimlendirilmektedir. Bu bitkilerin çoğunluğu kokulu olduğundan iki tanım genellikle bir arada kullanılmaktadır.

“Adaçayı, Anason, Aslanpençesi, Aspir, Biberiye, Civanperçemi, Çakşır, Çemen, Çörekotu, Çöven, Dağ çayı, Dereotu, Devedikeni, Ebegümeci, Ekinezya, Fesleğen, Göl soğanı, Hardal, Haşhaş, Hint yağı, Hodan, Isırgan otu, Kapari/ Kebere, Kekik, Kırmızı biber, Kimyon, Kişniş, Kuşburnu, Lavanta, Maydanoz, Mayıs papatyası, Melek otu, Mersin, Meyankökü, Nane, Oğul otu, Öksürük otu, Pelin, Rezene, Safran, Salep, Sarı kantaron, Sarımsak, Sumak, Şerbetçiotu Zencefil, Zerdeçal, Üzerlik otu, Hardal, Yağ gülü, Goji berry, Hünnap, Gümüş düğme, Pire otu, Şevketi bostan, Meryem ana, Çobançantası, Geven, Eşek hıyarı, Nezle otu, Kısa Mahmut, Defne, Hatmi, Alıç, Domuz turpu, Yüksükotu, Altınotu, Karahindiba, Karaasma, Kuzukulağı ve Ihlamur.” Türkiye’de tıbbi ve aromatik bitkiler sınıfına girmektedirler.

Ormanlık Alanlarda Tıbbi Aromatik/Fidanlık Başvuru Talepleri

Mantar ve tıbbi aromatik bitki yetiştiriciliği ile orman bitkisi fidanlığı izinleri, Orman Kanunun 18. Maddesinin Uygulanması Hakkında Yönetmelik doğrultusunda gerçekleştirilir. Yönetmelikte Bozuk Orman alanlarında mantar ve tıbbi aromatik bitki yetiştiriciliği ile orman bitkisi fidanlığı kurulmasına izin verilmektedir. Başvurular her ay , ayın ilk günü 00:01 de başlayıp aynı ayın 15. günü 23:59’a kadar devam etmekte ve e-devlet üzerinden yapılmaktadır. Başvuru yapmak isteyen kişi, tüzel kişi, kurum ve kuruluşlar Ormancılık Büro ve Şirketlerince hazırlanan başvuru dosyası ile başvuru yapabilir. İzin Aşamaları Başvuru, Ön İzin, Kesin İzin olmak üzere üç aşamalıdır. Mantar ve tıbbi aromatik bitki yetiştiriciliği izinlerinde 1 hektardan küçük alanlar izne konu edilemez.

Kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri ile turizm merkezleri kapsamında bulunan alanlarda; doğal, tarihi ve arkeolojik sit alanlarında mantar ve tıbbi aromatik bitki yetiştiriciliği ve orman bitkisi fidanlığına, izin verilemeyecek.

tıbbi-aromatik

tıbbi-aromatik

ORMAN KANUNUNUN 18 İNCİ MADDESİNİN UYGULANMASI HAKKINDA YÖNETMELİK

(Detaylara Resmî Gazete‘den ulaşabilirsiniz.)

(…)

“Devlet ormanlarında; arkeolojik kazı ve restorasyon yapılmasına ve bu alanların kullanımına, tarihi eserlerin restorasyonu ve korunması için gerekli tesislere ve giriş-çıkış kontrol noktası, tanıtım ofisi ve ziyaretçilerin zaruri ihtiyaçlarının sağlanması için gerekli geçici tesislere, odun kömürü, terebentin, katran, sakız gibi işletilmesinde ağaç kullanılan ocakların açılmasına, göl, baraj ve deniz yüzeyinde yapılan balık üretimi için karada yapılması mecburi tesislere ve yeraltında depolama alanı kurulmasına; bozuk orman alanlarında orman bitkisi fidanlıkları kurulmasına, mantar ve tıbbi aromatik bitki yetiştiriciliğine, orman alanlarından üretilen odun dışı ürünlerin mamul ya da yarı mamul olarak işlenmesi amacıyla tesis kurulmasına ve bunlarla ilgili zorunlu alt yapı tesislerine Genel Müdürlükçe izin verilebilir.”

(4) Orman bitkisi fidanlığında, mantar ve tıbbi aromatik bitki yetiştiriciliğinde kullanılabilecek türler ile hangi odun dışı ürünler için işleme tesisi kurulabileceği Genel Müdürlükçe belirlenir.

(5) Mantar ve tıbbi aromatik bitki yetiştiriciliği izinlerinde 1 hektardan, orman bitkisi fidanlığı kurulması izinlerinde 3 hektardan küçük alanlar izne konu edilemez. Saha büyüklüğü ile ilgili üst sınır Genel Müdürlükçe belirlenir. (…)

Mantar ve tıbbi aromatik bitki yetiştiriciliği ile orman bitkisi fidanlığı izni verilmeyecek yerler şunlardır:

  • Kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri ile turizm merkezleri kapsamında bulunan alanlar, doğal, tarihi ve arkeolojik sit alanları, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununa göre özel çevre koruma bölgesi olarak ilan edilen yerler.
  • 6831 sayılı Kanunun 23 üncü ve 24 üncü maddeleri kapsamında muhafazaya ayrılan ve ilan edilen yerler, yaban hayatı geliştirme sahaları, 9/8/1983 tarihli ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu kapsamındaki korunan alanlar, verimli orman niteliğindeki makilikler, Bakanlıkça tescil ve ilan edilen örnek avlaklar.
  • Maden ruhsatı kapsamında muvafakat verilmiş veya izne konu edilmiş alanlar.
  • Genel Müdürlük görevleri kapsamında projesi tanzim edilip, programa alınmış alanlarda Genel Müdürlükçe olumlu görüş verilmeyenler.
  •  Deniz kıyı kenar çizgisinden itibaren kara yönünde yatay olarak 2000 metrelik mesafe içinde bulunan yerler ile tabii göl kıyı kenar çizgisinden itibaren kara yönünde yatay olarak 500 metrelik mesafe içinde bulunan yerler.
  • Mülkiyeti açısından mahkemelere intikal etmiş ve hukuki süreçleri devam eden alanlar izne konu edilemez.
  • Bu Yönetmeliğe göre izin verilen saha sınırları içinde ve izin veriliş maksadına uygun uygulama imar planı yaptırılabilir. Ancak izin verilen ormanlık alan bağlı olduğu orman parselinden ifrazen ayrılamaz.
  • Yeraltı depolama alanlarında, hayvansal ve bitkisel gıdaların haricinde depolama yapılmasına müsaade edilmez.
  • Yangın görmüş ormanlarla, gençleştirmeye ayrılmış veya ağaçlandırılan sahalarda 6831 sayılı Kanunun 18 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan faaliyetlere hiçbir surette izin verilemez.

Mantar ve tıbbi aromatik bitki yetiştiriciliği ile orman bitkisi fidanlığı müracaatları:

Gerçek ve tüzel kişiler e-devlet üzerinden başvuru yaparlar. Başvuru bedelini yatırdığına dair belge, saha analiz raporu, koordinat özet çizelgesini izin başvuru dilekçelerini eklemelidirler. 2022 yılı başvuru bedeli 600,00 TL olarak belirlenmiştir. Aynı kişi tarafından farklı sahalara yapılacak her başvuru için ayrı bedel ilgili orman bölge müdürlüğünün özel bütçe hesabına talep sahibince yatırılmalıdır. Müracaat tarihleri genel müdürlükler tarafından belirlenir. Başvurular her ayın ilk günü saat: 00:00 itibariyle başlayarak aynı ayın on beşinci günü saat: 23:59 a kadar e-Devlet üzerinden alınmaktadır.

Tıbbi aromatik bitkiler; insanlık var olduğundan beri ortaya çıkan bir konudur. Bazen deneme yanılma yöntemiyle bazen de profesyonel tıp aracılığıyla insan, hayvan ve bitki sağlığı için kullanılmışlardır. Alternatif tıp olarak adlandırılan yöntemlerin çoğu eczacılık, tıp ve  biyoloji uzmanları tarafından bilimsel olarak kanıtlanarak insanların hayatına girmiştir. Pek çok sınıflamaya tabii tutulan bu bitkilerin yetiştirilmesi bilgi ve tecrübe istemektedir. Bu nedenle üniversitelerde bölümleri bazı illerimizde kursları açılmıştır. İnsanlık için oldukça faydası olan ve ilaç sanayisinde de kullanılan bu bitkilerin yetiştiriciliği yukarıda bazı bölümleri verilen yönetmelikle belirlenmiştir.